Birden fazla kişilerin ortak bir mülke sahip olunmasına hukuki terimlerde paylı mülkiyet adı verilir. Bu mülk herhangi bir ev olabilir. Araba veya arsa olabilir. Mülkün türleri çeşitlilikler gösterir. Mülkün ne olduğu önemsizdir. Bu arada önemli olan mülkte kaç kişinin payı var? Pay sahiplerinin mülkte ki pay oranları ne kadardır? Sahip olunan mülkün pay sahiplerine hukukta malik adı verilir. Öncelikle maliklerin kaç kişi olduğu resmi olarak belirlenmesi gerekiyor. Ardından maliklerin pay oranlarının resmi olarak belirlenmesi gerekiyor. Türkiye’de daha çok paylı mülkiyet mülk olarak arsa ya da ev mülkünde kullanılmaktadır. Sahip olunan mülk bir bütündür. Malik sahiplerinin payları vardır. Ama mülkün hangi yeri hangi pay sahibine ait belirgin değildir. Bazı paylı mülklerde mülk bölünemez. Örneğin araba mülkü bölünemez. Bazı paylı mülklerde ise mülk bölünebilir. Örneğin arsa mülkü bölünebilir. Bölünebilen paylı mülklerde genellikle sorun çıkmıyor. Ama bölünemeyen paylı mülklerde sıkıntılar daha fazla yaşanabiliyor. Aslında genel olarak bakılacak olunur ise paydaşların fazla olması daha fazla sıkıntı oluyor. Çünkü paylı mülkiyet için alınacak kararlarda bütün paydaşlarının onayı gerekiyor. Bütün paydaşların tek tek onayı alınması gerekmektedir. Bu durumda paylı mülkiyet için resmi işlemlerde süreçleri uzatmasına neden olmaktadır. Ya da resmi işlemler için diğer paydaşların ikna edilmesi gerekiyor. İkna edilip onay alma aşamalarında sıkıntılar büyümektedir.
Örnekler ile Paylı Mülkiyet
Aslında gündelik hayatımızda sıklık ile paylı mülkiyet durumlarını karşılaşılmaktadır. Örneğin önceden birçok kişinin geçim kaynağı çiftçilik yapmakmış. Daha sonralarda insanlar şehir hayatlarına geçmişler. Fakat bir yerlerde arsaları kalmış. Genellikle asıl arsa sahibi vefat edince arsa mülkü arsa sahibinin çocuklarına kalır. Hukuksal olarak da arsa paylı mülkiyet hakları ile arsa sahibinin çocuklarının olur. Çocukları arsanın maliki olurlar. Arsa mülkünde satma veya devretme gibi hukuksal durumlar olabilir. Bu gibi hukuksal durumlardan paylı mülkiyet ile hakları olanların hepsinin resmi onayının olması gerekir. Arsanın tüm hukuki durumlar için pay sahiplerinin eksik onayı hukuki durumu geçersiz kılar. Pay sahipleri sadece kendi payında ki arsa payını kullanabilir. Örnek olarak arsa payını devir edebilir. Arsa payını hukuksal durumlarda kullanabilir. Arsanın belirli bölgesini satamaz. Ama kendi hakkını devir edebilir. Bazen ise paylı mülkiyette mülkiyet ev olabiliyor. Asıl mülk sahibi miras yolu ile çocuklarına evini bırakabiliyor. Evin kullanım durumu nasıl olacak? Evde paydaşlardan kim yaşayacak? Resmi evraklar için evin mülkiyeti nasıl düzenlenecek? Bu tarz sıkıntılar çıkabiliyor. Genellikle paylı mülkiyetler de ev ortak olarak belirli zamanlarda kullanılmaktadır. Mesela yazın tatil amaçlı kullanılmaktadır. Ya da ev kiraya verilmiş olabilir. Paylı mülkiyet de evin kirasını paydaşlar kendi aralarında paylaşırlar. Yine paydaşlar arasında ortak bir karar ile evin kira ücretleri belirlenmektedir.
Paylı Mülkiyet İçin Dava
Malik olan ortaklar bazı sebeplerden dolayı mülk konusunda anlaşmazlık yaşayabilirler. Bu sıkıntılar mülkün kullanımı olur. Mülkün satılması olur. Ya da pay oranlarının belirlenmesi olur. Paylı mülkler de bu tarz çeşitli sıkıntılar oluşur. Paylı mülkiyetlerde çıkacak sorunlarda çözümlerin resmiyet kazanılması için davalar açılabiliyor. Davaların açılma sebepleri çeşitli olabilir. Ama genel olarak dava süreçlerinde ilk önce pay sahiplerinden bir malik dava açması ile başlar. Davaların açılması için pay sahiplerinin hepsinin onayı gerekmez. Tek bir pay sahibinin mahkemeye başvurması davanın açılması için yeterlidir. İlk başlarda dava sulh mahkemesinde açılıyor. Mahkemeye diğer pay sahiplerine davet ediliyor. Bu süreçte davaya itiraz etmek isteyenler diğer paydaşlar için 15 gün zaman tanılıyor. Daha sonra ki süreçle mahkeme kararları ile oluşmaktadır.
