İşveren tarafından çalışana verilen çalışmama iznine ücretsiz izin denir. İşveren çalışanına ücretsiz izin döneminde herhangi bir şekilde ödeme yapmaz. Çalışan kişiler ve işverenlerin çalışma koşulları ve çalışma standartları ile ilgili olarak bazı hakları ve imkanları bulunabilmektedir. Bu hak ve imkanlardan biri de ücretsiz izin olmaktadır. Ücretsiz izin; Ücretsiz izin en genel haliyle çalışan kişi ile işveren arasında bulunan iş sözleşmesinin dondurulması veya bir süreliğine askıya alınması olarak düşünülmelidir. Kanunlara bakıldığında ücretsiz olarak sağlanan izin ile ilgili olarak temel iki kavram bulunmaktadır. İlk olarak ücretsiz izinler kanunlardan doğan haklar ile birlikte verilebilmektedir. İkinci kavram ise çalışan ve işverenin karşılıklı olarak anlaşması ile birlikte alınacak olan ücretsiz izindir. Bu noktada çalışan ücretsiz izin aldığı durumlarda iş sözleşmesi ile ilişkili olan borçları da askıya alınmaktadır. Ücretsiz izin söz konusu olduğunda işçinin işveren tarafından herhangi bir iş emeği hakkı alması mümkün değildir. Dolayısı ile işçi herhangi bir çalışma veya mesaiye kalma gibi bir duruma da tabi olmamaktadır. Pandemi sonrasında ücretsiz izin ile ilgili çeşitli destekler sağlanmış olmaktadır. Bu noktada devreye ise ücretsiz izin maaş desteği girmektedir. Kişiler ücretsiz izine ayrıldığında işsizlik maaşı alamıyor ise ücretsiz izin maaş desteği ile onlara katkıda bulunulması amaçlanmaktadır. Ücretsiz izin konusunda bir diğer merak edilen konu ise ücretsiz izinlerin süresi ile ilgili olmaktadır. Güncel olarak ücretsiz izin ile ilgili olarak herhangi bir süre kısıtlaması her iki taraf içinde bulunmamaktadır. Ücretsiz iznin verilmesi süreci belirli prosedürlere bağlıdır. Bundan dolayı ücretsiz izin almak istediğiniz zaman söz konusu prosedürleri yerine getirmeniz gerekir.

Ücretsiz İzin Nasıl Alınır?

Eğer çalışan ücretsiz izin talep ediyor ise öncelikli olarak işvereni ile görüşmesi gerekmektedir. Bu görüşmenin sonucunda yapılacak olan işlemler ile birlikte çalışana ücretsiz izin karşılıklı anlaşma yolu ile sağlanabilmektedir. İş yerleri bu noktada çalışandan farklı belge ve dosyaları talep edebilmektedir. Bu gibi durumlar için de gerekli olan belge ve dosyaların eksiksiz bir şekilde sağlanması gerekmektedir. Ücretsiz izin verme hakkı kanunen işverene aittir. Bu nedenle tarafların anlaşmadığı durumlarda geçerli olacak ücretsiz izinler için de işveren söz sahibi olmaktadır. İşveren ücretsiz izin verdikten sonra sizlere herhangi bir maaş ödeme yükümlülüğü bulunmaz. Aynı şekilde sizlerin de çalışma yükümlülüğü ve çalışma hakkınız bulunmayacaktır.

Ücretsiz İzin Hangi Durumlarda Verilir?

Ücretsiz izinler farklı amaçlarla verilebilmektedir. Bu noktada çalışanın istek ve ihtiyaçları da devreye girmektedir. Ücretsiz izin kapsamında ilk tür ise doğum izni olmaktadır. Doğum izni bayan çalışanlara sağlanan bir izin türüdür. Doğum izin talebi 6 aylık bir süreyi kapsamaktadır. Bu sürenin sonrasında kişiler isterlerse doğum iznini uzatma hakkına sahiptirler. Doğum izni kullanan kişiler maaş alamaz. Bir diğer ücretsiz izin türü ise yol izni olmaktadır. Yol izni yasal hakları ile ücretli izne çıkan kişilere verilen bir hak olmaktadır. 4 gün geçerli olan bu hak eğer uzatılmak istenirse ücretli olan izin süresi ücretsiz izin süresine dönüşmektedir. Bu nedenle kullanan kişilerin tüm şartları ve işlemleri bilmesi gerekir. Özellikle işyerinde çalışma faaliyetlerinin daralmaya gidilmesi durumunda ücretsiz izin gündeme gelmektedir. Yine mevsimsel daralmalardan kaynaklanan iş faaliyetlerinde azalma durumu da ücretiz izinin gündeme gelmesinde etkilidir. Ücretsiz izin, İş Kanunu çerçevesinde yasal düzenlemelere tabidir. Bu noktada çalışanların haklarını biliyor olmaları; ücretsiz izin sürecinde bir hak kaybına uğramamalarını da mümkün kılmaktadır.