Boşanma sonrası iki taraf arasında en çok tartışılan konu çocukların velayetidir. Uzatılmış velayet diğer adı ile ergin çocuğun velayet altına alınması önemli bir konudur. Velayet, reşit olmayan ya da reşit olduğu halde kısıtlanan çocukların, hayat gereksinimlerinin, bakımlarının ve eğitim masraflarının ebeveynlerinin tarafından üstlenilmesi gerekir. Ayrıca bu bağlamlarda herhangi bir durum söz konusu olduğunda ebeveynlerin müdahale ve hak sahibi olabilmesi için gerekli bir işlemdir.
Velayet işlemleri asıl olarak çocuk reşit yaşa ulaştığında bitmektedir. Aksi durumlar ve çocuğun bir sebeple kısıtlanma durumunda ise hem anne hem babaya velayet verilmektedir. Bu durumun oluşmasına da uzatılmış velayet ismi verilmektedir. Uzatılmış velayet nedir dersek özgürlüğü kısıtlanan çocukların koruma amacı ile ailelerinin velayeti altında büyümesi olarak özetleyebiliriz.
Çocukların Kısıtlanma Durumları Nelerdir?
Türk Medeni Kanununca koruma amacıyla ya da doğuştan engelli olma gibi durumlar yüzünden ergin çocuk kısıtlanabilmektedir. Bu gerekçeler;
- Akıl hastalığı veya zayıflığı,
- Uyuşturucu ve alkol bağımlılığı
- Ağır tehlikeli bulaşıcı hastalıklar,
- Steğe bağlı kısıtlanması,
Sosyal ve ekonomik durumuyla uyumlu olmayan, sağlığını tehlikeye sokan bir yaşantı sürmesi gibi serserilik sebepleri yüzünden toplum için tehlike oluşturan
Gibi sebepler ile ergin bireyin özgürlüğü kısıtlanabilir. Oluşacak durumlardan dolayı sorulu olabilmek ve hak iddia edebilmek içinse hem anne hem babaya velayet verilebilmektedir.
Anne-Baba Dışında Velayete Sahip Olunabilir Mi?
Kendi geçimini sağlayamayan bireyin eğer ki anne veya babası yok ise devlet tarafından akrabaları öncelik olmak üzere bir vesayet verilmektedir. Velayet anne babaya özgü olduğundan başka bir birey çocuğun velayetini alamamaktadır. Velayet altında olmayan çocuklar otomatik olarak Sosyal Hizmetler Çocuk Esirgeme Kurumu tarafından sahiplenilmektedir. Yetiştirme yurtlarından koruma nedeni ile evlatlık verilen çocuklar da ise koruyucu aileden birisi vasi olarak seçilmektedir.
Uzatılmış Velayet Neden Önemlidir?
Uzatılmış velayet işlemleri genellikle engelli çocuklara sahip aileler tarafından araştırılmaktadır. Engelli bir çocuğun yetiştirilmesi kurumlarca gereken işlem onayları için ailelere sorun çıkarabilmektedir. İşlem onaylarında çocuk reşit olduğundan kendisinin onayı beklenmektedir. Ancak bu durum çocuğun üzerine olan herhangi bir mal, banka kaydı, sosyal tesislerin kullanım onayları gibi gereksinimlerde sorun oluşturmaktadır. Bu işlemleri devlet ve özel dairelerde daha çabuk olması adına hem anneye hem de babaya velayet verilmesi gerektiği uygun görülmüştür.
Uzatılmış Velayet Başvurusu Nasıl Yapılır?
Öncellikle bu başvurunun yapılabilmesi için ergin çocuğun kısıtlanma sebeplerinin araştırılması ve onaylanması gerekmektedir. Kısıtlanma durumu onayladığında hâkim, asıl süreçte de belirtildiği gibi anne ve babaya velayet yetkisi verecektir. Kısıtlanma durumu içinse yaşadığınız şehirde bulunan mahkemelere başvurabilir ya da bir avukat yardımı ile dava açabilirsiniz.
