Son zamanlarda oldukça merak edilen bir konusu olan mirastan iskat nedir onu inceleyeceğiz. Bu kavramı evlatlıktan red olarak da değerlendirenler var fakat doğru bir şekilde ifade edecek olursak: Mirastan iskat; murisin mirasçısını, miras payından mahrum bırakmasıdır. Yani mirasçılıktan reddedilmesidir. Mirastan iskat (mahrum bırakılma) konusunu tam olarak anlayabilmek için saklı pay üzerinde de durmamız gerekir. Saklı pay, miras bırakan kişinin mirası üzerinde ölüme bağlı tasarruf haklarını kısıtlayan ve koruyan, yasal miras payının belirli bir oranıdır. Miras bırakan kişi (muris) bu oranlar üzerinde tasarruf edemez. Miras bırakan kişi mirasçısını mirastan mahrum bırakmak istiyorsa dilekçesi ile başvuru yapmalıdır.   Mirastan çıkarma işlemi medeni kanunumuza göre iki türlüdür. Bunlardan biri cezai iskattır. Diğer tür iskat ise iyi niyetle yapılan iskattır. Burada muris (miras bırakan kişi) , iskat ettiği altsoyunun çocuklarını korumak amacıyla mirastan çıkarma işlemi yapar. Mirasçılıktan çıkarma sebepleri nelerdir bakalım;  

• Mirasçının, miras bırakan kişiye ya da onun yakınına karşı ağır derecede bir suç işlemiş olması,
• Mirasçının, miras bırakan kişiye ya da onun ailesine karşı yükümlü olduğu ödevlerini yerine

İŞLENEN SUÇ TEŞEBBÜS AŞAMASINDA KALMIŞ OLSA BİLE YİNE DE MİRASTAN İSKAT EDİLİR Mİ?

Medeni kanunun 510. Maddesinde de yazdığı gibi mirasçının miras bırakana ya da onun ailesine karşı ağır ir suç işlemesi mirastan ıskat sebebidir. Bu suç bir sonuca ulaşmasa da sadece teşebbüs aşamasında kalsa da ıskat sebebi teşkil eder. Bu konuda ceza mahkemesince alınmış bir mahkûmiyet kararı zorunlu değildir ağır bir suçun işlenmiş olması yeterlidir.

KANUNDA GEÇEN MİRAS BIRAKANIN YAKINLARI KİMLERDİR?

Medeni kanunda geçen aile kavramı aile ve hısımlık kavramından daha geniş olup miras bırakanın çok sevdiği arkadaşlarını, dostlarını ya da sevgilisini de kapsar. 

EŞİN SADAKATSİZ DAVRANMASI MİRASÇILIKTAN ÇIKARMA SEBEBİ OLABİLİR Mİ?

Karı – koca arasında, evlilik dolayısıyla birbirlerine karşı sorumlulukları vardır. Bunlardan biri de sadakat yükümlülüğüdür. Buna aykırı hareket edilmesi ve zina yapılması gibi durumlar başlıca ıskat sebebidir.

ALKOLİK OLMAK MİRASTAN MAHRUM EDİLME SBEBİ OLABİLİR Mİ?

Sadece alkol içmek, kötü bir hayat sürmek başlıca ıskat sebebi olamaz. Fakat böyle bir kötü hayat ailevi görevlerinin ihlaline sebebiyet verirse mesela eşinin ve çocuklarının bakımını ihmal eder ya da aile şerefine lekeleyici bir hayat sürerse mirastan mahrum bırakılabilir.

MİRASTAN İSKAT İÇİN İZLENİLECEK YÖNTEM NEDİR?

Mirastan ıskat (mahrum bırakma) ölüme bağlı olan bir tasarruftur. Yalnızca vasiyetname şekillerinden biriyle yapılabilir. Mirastan ıskat için miras bırakan kişinin açık bir irade beyanı gereklidir. Vasiyet bırakan kişi, mirasçısını mirastan çıkardığını vasiyetinde açık bir şekilde belirtmek zorundadır. Iskat saklı payın bütününe ilişkin olabildiği gibi bir kısmı üzerinde de olabilmektedir. Mirastan ıskat tasarrufunda, miras bırakan kişinin ıskat sebebini göstermesi gereklidir. Iskat sebebini açık seçik belirtmesi gerekir. Bu durumda somut olaylar bildirilmeli ya da en azından bunlar açıkça gösterilmelidir ki, miras bırakan kişinin bunları göz önünde bulundurmuş olduğu hususunda hiçbir şüphe olmasın.

MİRASTAN ÇIKARMA SONUÇLARI NELERDİR?

Mirasçılıktan çıkarılan kişi mirasın dışında kalmakla birlikte mirasçılığa ilişkin haklarını da tamamen kaybetmektedir. Miras bırakan kişi, mirasçısının saklı payında bütününü iskat edebileceği gibi bunun bir kısmı da ıskat edebilir. Medeni kanun gereğince miras bırakan kişi tarafından, aksine bir tasarruf yapılmamışsa, mirastan mahrum bırakılan kimse, vasiyet bırakan kişiden önce ölmüş gibi miras hissesi mevcutsa altsoyuna yoksa miras bırakan kişinin diğer yasal mirasçılarına geçer.

MİRASTAN İSKATA İTİRAZ MÜMKÜN MÜDÜR?

Mirastan ıskat (mahrum bırakılma) haksız olabilir ve mirasçının korunmaya değer hakkı bulunabilir. Kanuna göre iskata itiraz ve ıskatın iptali hakkı vardır.  Iskatın iptalini talep ile dava hakkı mirasçılıktan çıkarılan mirasçı kişiye aittir. Fakat mirasçı borçlarını ödemekten aciz bir durumda ya da iflas halinde ise şayet ıskat olunan mirasçının alacaklıları da söz sahibi olabilirler. Onun yerine ıskat tasarrufuna itiraz edebilir ve bu halin iptalini isterler.

MİRASÇILIKTAN ÇIKARILMANIN İPTAL DAVASI KİMLERE KARŞI AÇILIR?

Mirastan mahrum edilmenin iptali davası diğer yasal mirasçılarla atanmış mirasçılara karşı açılmaktadır. Burada davacı ıskatın sebebinin bulunmadığını ya da yanlış olduğunu iddia edecektir.