Usule uygun olmayan ve kanunsuz bir şekilde düzenlendiği öne sürülen ve tapu kaydının yeniden hukuka ve gerçek durumuna uygun hale getirilmesi için açılan tapu iptal davası mülkiyet hakkının korunması açısından önemlidir. Tüm diğer gayrimenkul davaları gibi tapu iptali davası da mülkün bulunduğu yerde açılıyor. Mülkün bulunduğu yerdeki mahkeme kesin ve tek yetkili mahkeme olduğundan taraflar farklı türlü davranamaz. Farklı bir yerde yapılması konusunda anlaşmış oksa bile tarafların bu talebi asla gerçekleşmez. Davaya bakan hâkim, mahkemenin gayrimenkulün bulunduğu yerde açılıp açılmadığını denetlemek zorundadır.
Tapu İptal Davası Hangi Mahkemede ve Nasıl Açılır?
Taşınmazın bulunduğu yerdeki asliye mahkemesinde tapu iptal davası açılmaktadır. Görevli olan mahkeme asliye hukuk mahkemesi olup eksizsiz ve tam bir dilekçe ile başvuru yapılmalıdır. Gayrimenkulün kayıt bilgileri ve davaya ilişkin eksiklerle ilgili tüm durumlar açık olarak dilekçede belirtilmek durumundadır. Ayrıca, hazırlanan bu dilekçede bilirkişinin talep edileceği tüm hususlar ayrıntılı bir şekilde belirtilmelidir. Ayrıca, keşif yapılacağı zaman ve tanıkların dinleneceği zaman nelere dikkat edilecek ise o hususların da belirlenmesi gerekiyor. Delil olabilecek tüm olay ve belgelerin de eklenmesi gerekecektir. Böylece, dava açılmış olur.
Niçin Tapu İptal Davası Açılır?
Tapu iptal davası açılabilmesi için tek bir sebep yoktur. Birçok nedenden açılabilen tapu iptal davası mülkün bulunduğu yerdeki asliye hukuk mahkemesinde açılır. Bu sebeplerden bazıları ise şunlardır:
- Kişiye verilmiş olan vekâlet kötüye kullanıldığı durumlarda
- Hukuki ehliyetsizlik durumunda
- Ölünceye kadar bakma sözleşmesinin geçersiz olduğunun iptali istemiyle
- İmar hukukundan kaynaklı bazı durumlarda
- Aile konutu uyuşmazlığı sebebiyle
- Sınır uyuşmazlıkları
- Mirastan mal kaçırma sebebiyle bağış amacı taşıyan fakat satış olmadığı halde satış gösterilen durumların iptali söz konusu olduğunda
- Yolsuz tescil nedeni ile
- Kadastro ölçüm hataları ve yanlış kayıt sebebiyle kadastro öncesi sebeplere dayalı bir itiraz durumunda
- Kıyı kanunu ve orman kanunu gibi nedenlerle tapuya özel mülk olarak kaydedilemeyecek olan arazilerin şahısların adına kaydının iptali talebi ile hazine ve ilgili kurumlarca açılabilir
- Bir başkası adına senetsiz olarak tescil edilmiş tapu kaydının gerçekleri yansıtmadığı talebiyle
- Zeminde kullanılan yer ile tapuda kayıtlı olan parselin birbirini tutmaması gibi durumlarda tapu iptal davası açılabilir.
Kimler Tapu İptal Davası Açabilir?
Aleni olan tapu kayıtlarını herkes görebilir ve inceleyebilir. Eğer usule ve kanuna aykırı olarak bir tapu kaydı oluşmuş ise o kaydın iptali amacı ile kendi menfaati olan herkes tapu iptal davasını açabilir. Tapu kaydı iptal davası sonuç ve isteminde çoğunlukla tescil istemi de olmalıdır. Yoksa kaydı iptal edilen gayrimenkulün malik hanesi boş kalacaktır. Çünkü tescil talebi davayı açan kişinin hukuki yönden yararına olduğundan dolayı tapu iptal davaları, esasen, tapu iptal ve tescil davası olarak açılırsa daha doğru olur. Hak sahibi olan kişi kim ise tescil talebi de onun adına yapılmalıdır. Miras olarak kalan bir gayrimenkul ise o taşınmazın tüm mirasçıları tapu iptal davasını hep birlikte açmak zorundadır. Tek ya da mirasçılardan birkaçının açtığı tapu iptal davası dinlenemez. Bu tarz bir dava ile karşılaşılması durumunda, eksiklik sebebiyle davayı reddetmek yerine, Yargıtay Kararları çerçevesinde, tüm tarafların mahkemeye katılması ve eksik belgeleri tamamlanması için süre verilmesi, eksikler giderilmezse de davanın açılmamış sayılması mahkemenin vermesi gereken kararlardır.
Tapu İptal Davası Açma Süresi
Hukuki güvenlik ilkesi gereği, bazı davalar belli bir süre içinde açılmalıdır. Bu süre geçtikten sonra açılırsa da, reddi söz konusu olmaktadır. Bir davayı açmak zaman aşımı süresine ve hak düşürücü süreye bağlı olabilir. Verilen süre zarfında açılmayan dava hak düşürücüdür. Zamanaşımı olabilmesi için de davanın görülmüş olması gerekir. Aralarındaki fark budur. Ayrıca tapu iptal davası gibi davalarda genel olarak zaman aşımı 10 yıldır. Kadastro kaynaklı tapu iptal ve tescil davaları, kadastro kanununda yer alan hak düşürücü süre nedeniyle 10 yıl içinde mutlaka açılmalıdır. Miras hukukundan kaynaklı davalarda ise bu sürelerde farklılıklar görülür. Orman ve kıyı kanununa göre özel mülk olarak kaydı mümkün olmayan taşınmazların tapu iptalinde ise herhangi bir süre yoktur. Yolsuz tescile dayalı tapu iptal davalarında herhangi bir süre sınırlaması yoktur.
